Grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer: wat zijn uw verplichtingen als werkgever?

Grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer: sinds de uitzending van BOOS over de Voice of Holland is het onderwerp niet meer uit de media geweest. Het blijkt (nog) veel vaker voor te komen dan iedereen dacht. Dit stelt u als werkgever vast voor de nodige vragen.

Want welke verplichtingen heeft u als werkgever om dergelijk gedrag te voorkomen? En wat moet u doen op het moment dat u een melding krijgt?

Beleid en een gedragsprotocol

Op grond van de Arbeidsomstandighedenwet bent u als werkgever verplicht om te zorgen voor een veilige werkomgeving voor het personeel. Zo bent u onder meer verplicht om een PSA-beleid te hebben, waarbij PSA staat voor ‘psychosociale arbeidsbelasting’. In dit beleid beschrijft u de maatregelen die u heeft genomen om te zorgen dat uw medewerkers prettig en veilig kunnen werken. Hier hoort ook bij dat zij niet het slachtoffer worden van grensoverschrijdend gedrag: (seksuele) intimidatie, pesten, racisme, discriminatie en/of geweld.

Het is goed om hier een gedragsprotocol of reglement grensoverschrijdend gedrag voor op te stellen. In dit reglement beschrijft u onder meer:

• Wat er onder grensoverschrijdend gedrag valt.
• Hoe een medewerker (getuige of slachtoffer) een melding kan maken van grensoverschrijdend gedrag.
• Wie de vertrouwenspersoon is en hoe uw medewerkers hier contact mee kunnen opnemen.
• Welke stappen u als werkgever neemt na een melding van grensoverschrijdend gedrag.
• Wat de sancties zijn als een medewerker de regels overtreedt.

Daarnaast is het goed om:

• Uw medewerkers regelmatig op het bestaan van het protocol te wijzen.
• Van tijd tot tijd aandacht te vragen voor het onderwerp. Tijdens vergaderingen bijvoorbeeld, op speciale personeels-/discussiebijeenkomsten en via het intranet.
• Regelmatig aandacht te vragen voor de vertrouwenspersoon, zeker als dit een externe vertrouwenspersoon is.

Op die manier zijn uw medewerkers niet alleen op de hoogte van de regels, maar ook bekend met de vertrouwenspersoon. Dit kan de meldingsbereidheid vergroten.

Melding van grensoverschrijdend gedrag? Doe zorgvuldig onderzoek

Krijgt u een melding van grensoverschrijdend gedrag? Dan is het van belang om zorgvuldig te werk te gaan en geen overhaaste beslissingen te nemen. Als werkgever heeft u namelijk een onderzoeksplicht. Dit betekent dat u niet alleen in gesprek moet gaan met de melder, maar ook met de medewerker die wordt beschuldigd. En als uit de gesprekken niet direct duidelijk wordt wat er is gebeurd, moet u een nader onderzoek (laten) instellen.

Uit recente rechtspraak blijkt dat die onderzoeksplicht best verstrekkend kan zijn. In een zaak die onlangs diende bij de rechtbank Midden-Nederland wilde de werkgever de arbeidsovereenkomst van een werknemer ontbinden wegens grensoverschrijdend gedrag. Volgens de werkgever had deze werknemer zich onder meer schuldig gemaakt aan het maken van vrouwonvriendelijke en denigrerende opmerkingen, discriminatoire en racistische uitlatingen, machtsmisbruik, het opzetten van mensen tegen elkaar en het creëren van een onveilige werksituatie. Omdat deze beschuldigingen zo ernstig waren, had de werkgever deze beschuldigingen volgens de rechtbank grondig moeten onderzoeken en goed moeten onderbouwen. De rechtbank gaf daarbij aan dat hiervoor soms zelfs een deskundigenonderzoek noodzakelijk kan zijn.

In deze zaak was dit niet, althans onvoldoende gebeurd. Zo had er onder meer onvoldoende hoor en wederhoor plaatsgevonden, werden gespreksverslagen pas veel later opgesteld en kon de werkgever niet motiveren waarom de werknemer geen tweede kans had gekregen. Op grond hiervan concludeerde de rechtbank dat de werkgever verwijtbaar had gehandeld.

Conclusie: stel regels op én doe zorgvuldig onderzoek

Als werkgever bent u verantwoordelijk voor het PSA-beleid en gedragsregels voor grensoverschrijdend gedrag. Voor uw medewerkers moet duidelijk zijn wat voor soort gedrag onder grensoverschrijdend gedrag valt. Maar daar blijft het niet bij. U moet er ook actief voor zorgen dat grensoverschrijdend gedrag zoveel mogelijk wordt voorkomen.

Doet zich toch een geval van grensoverschrijdend gedrag voor op de werkvloer? Dan moet u zeer zorgvuldig onderzoek (laten) doen. Klachten van uw werknemers (of anderen) zijn opzichzelfstaand onvoldoende om aan te nemen is dat sprake is van grensoverschrijdend gedrag. Uw onderzoeksplicht als werkgever kan zelfs zo ver gaan, dat u soms een deskundige moet inschakelen. Tot slot moet u bij een eventuele sanctie alle relevante omstandigheden meewegen.

Vragen?

Heeft u vragen over grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer of heeft u advies daarover nodig? Neem dan gerust contact op met een van onze specialisten arbeidsrecht.