Verbod huisvesten arbeidsmigranten in strijd met discriminatieverbod
Gemeenten proberen op verschillende manieren om te gaan met de huisvesting van arbeidsmigranten. In dit geval was sprake van een verbod. Het huisvesten van arbeidsmigranten mag echter niet worden uitgesloten, zo blijkt uit een uitspraak van de Raad van State van 1 februari 2023.
Uitsluiten huisvesten arbeidsmigranten in bestemmingsplan?
Op 28 juli 2020 heeft de raad van de gemeente Bergen (L.) het bestemmingsplan “Parapluherziening nachtverblijf binnen horeca en gemengd” vastgesteld. Volgens de plantoelichting wordt met het plan de mogelijkheid van (permanente) huisvesting van arbeidsmigranten op gronden met de bestemming “Horeca” en “Gemengd” juridisch planologisch uitgesloten. De raad is van oordeel dat het voor een langere tijd huisvesten van arbeidsmigranten afbreuk doet aan het woon- en leefklimaat van de omgeving, omdat de omgeving daar vaak niet op berekend en ingesteld is.
Planregel in strijd met discriminatieverbod en Dienstenrichtlijn?
Smitjesland is eigenaar van een horecapand van een perceel. Smitjesland stelt dat de gebruiksmogelijkheden op het perceel door het bestemmingsplan worden beperkt. Zij vreest dat de exploitatie van het horecabedrijf op het perceel niet meer rendabel is indien er geen arbeidsmigranten meer mogen worden gehuisvest. Zij voert daartoe een aantal gronden aan, waarvan één is dat artikel 4.1 van de planregels in strijd is met het discriminatieverbod en de Dienstenrichtlijn.
Wat zegt de Raad van State?
De Raad van State is het eens met Smitjesland. De Raad van State stelt eerst vast dat de Dienstenrichtlijn van toepassing is op de planregel. Vervolgens verwijst de Raad van State naar de plantoelichting waarin is opgenomen dat de mogelijkheid om internationale werknemers te huisvesten op de gronden die bestemd zijn voor “Horeca” en “Gemengd” met dit paraplubestemmingsplan juridisch-planologisch wordt uitgesloten. Volgens de Raad van State is daarmee sprake van indirecte discriminatie. Volgens de Raad van State heeft de raad niet gemotiveerd, met bijvoorbeeld een analyse van specifieke gegevens, waarom de indirecte discriminatie gerechtvaardigd is. Het bestemmingsplan is volgens de Raad van State daarom in strijd met artikel 3:46 Awb. Het gevolg is dat het gehele bestemmingsplan wordt vernietigd.
Bescherming van arbeidsmigranten
In het proces om arbeidsmigranten al dan niet te huisvesten, strijden verschillende belangen om voorrang. De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft het aanjaagteam laten beoordelen wat er nodig is ten aanzien van arbeidsmigranten. Het aanjaagteam heeft daarbij het volgende als uitgangspunt genomen: “Arbeidsmigranten moeten behandeld worden als gelijkwaardige en volwaardige deelnemers van onze samenleving. De overheid moet haar regelgeving daar beter op richten en een actievere rol nemen in de bescherming van arbeidsmigranten, op het gebied van werk, huisvesting en zorg en het verbeteren van het zicht op de arbeidsmigranten in Nederland.” De Minister heeft in de brief van 11 januari 2023 aangekondigd financiële middelen beschikbaar te stellen om gemeenten daarin te ondersteunen. Er wordt daarbij ook ingezet op het realiseren van (tijdelijke) huisvesting.
Conclusie
In dit geval is een verbod om arbeidsmigranten te huisvesten niet toegestaan. Heeft u vragen over huisvesting van arbeidsmigranten? U kunt dan contact opnemen met één van onze specialisten.